Bogdan Matwiejczuk - Metodyka treningu taekwon-do - SZYBKOŚĆ

Zgodnie z definicją profesora Tadeusza Ulatowskiego –SZYBKOŚĆ jest to zdolność do wykonywania ruchu w jak najkrótszym czasie lub serii ruchów z maksymalną częstotliwością.Szybkość jest jednym z najważniejszych celów przy praktykowaniu taekwon-do

Celem treningu szybkości w taekwon-do jest uzyskanie między innymi :

Maksymalnej energii kinetycznej technik

Uzyskanie takiego poziomu szybkości , by czas wykonywania techniki był krótszy od czasu spostrzegania i reakcji przeciwnika

Trening szybkościowy musi spełniać trzy podstawowe warunki:

Technika ćwiczenia winna zapewniać wykonanie ruchu z prędkością krańcową
Ćwiczenia muszą być na tyle przyswojone ,by podczas ich wykonywania zwracać uwagę jedynie na prędkość , nie zaś na sposób
Czas ćwiczeń należy dobrać w taki sposób by prędkość nie uległa zmniejszeniu pod wpływem zmęczenia

Podstawową metodą kształtowania szybkości jest metoda powtórzeniowa

Wyróżniamy 4 podstawowe aspekty szybkości

I ASPEKT ENERGETYCZNY –

Szybkość ruchów – krótkiego czasu

Szybkość ruchów – dłuższego czasu

II ASPEKT NERWOWO-MIĘŚNIOWY

Gepard-najszybsze zwierze lądowe biegnie z max prędkością 110 km/godz.

Częstotliwość ruchów - rozumiana jako sprawność nerwowo-mięśniow Podstawową przesłanką w kształtowaniu szybkości jest optymalne pobudzenie układu nerwowego (CUN), które osiąga się w warunkach braku zmęczenia.

III ASPEKT SZYBKOŚCI W RÓŻNYCH ODMIANACH

Szybkość jako zdolność motoryczna przejawia się zawsze w sposób specyficzny (nie istnieje szybkość ogólna).

Np. szybkość biegacza

IV ASPEKT WYCZUCIA TEMPA RUCHU – TIMING

Wykonanie ruchu w odpowiednim czasie – struktura czasowa ruchu

Szybkość w sztukach walki zależy od koordynacji ruchowej , poziomu siły , i umiejętności technicznych oraz od aktualnego stanu psychicznego. Na całokształt szybkości w walce wręcz składają się:

–zdolność do szybkiego reagowania na bodźce zewnętrzne – Np. wyk bloku jako reakcja na cios przeciwnika oraz bodźce wewnętrzne – Np. wykonanie ciosu natychmiast po podjęciu decyzji

-zdolność do uzyskania jak największego przyspieszenia i prędkości pojedynczego ruchu Np. uderzenie ręką , kopnięcie .

-Zdolność do uzyskania jak największych częstotliwości ruchów złożonych koordynacyjnie Np. kombinacje ciosów i kopnięć

-Zdolność do jak najszybszej zmiany charakteru ruchu Np. ciosy na tempa

-Zdolność do jak najszybszego przemieszczania części ciała Np. zejście ,unik . odskok

W treningu sportów walki wyróżnić można dwa kierunki kształtowania szybkości

Analityczne doskonalenie czynników określających max prędkość ruchów (technika i siła dynamiczna)
Ogólne kształtowanie szybkości w określonym ruchu

Dawni mistrzowie sztuk walki także znali zjawisko „bariery szybkości” Próbując ją przełamać ćwiczono wykonania poszczególnych -dobrze opanowanych technik przy różnych szybkościach ,obszywano stroje wstążkami i wykonywano ćwiczenia podczas silnych wiatrów (z wiatrem i pod wiatr) , rywalizowano w wykonaniu wybranej fazy ruchu z mistrzem.

W zależności od dyscyplin sportowych treningiem wspomagającym kształtowanie szybkości mogą być;

-trening siły,

-trening skoczności,

-trening gibkości,

-trening KZM.

Czas trwania poszczególnych ćwiczeń szybkości;

a.początkujący sprinterzy – 5-6 s,

b. zaawansowani sprinterzy – 8-10 s,

c. zaawansowani pływacy – 10-15 s (20-30m),

d.sprinterzy-kolarze – 20 -30 s.,

e. sporty walki – (akcje 3 – 4 s.),

f. gry sportowe (odcinki 5-15 m ) w tym strzały na bramkę, bloki, rzuty etc. + optymalne przerwy wypoczynkowe.

TYP SZYBKOŚCIOWY:

SYMULACJA GŁÓWNIE PRZEZOŚRODKOWY UKŁAD NERWOWY (OUN)
OSIĄGANIE MAXYMALNEJ PRĘDKOŚCI BIEGU (ruchów ,ciosow itp)
WYŻSZA KOORDYNACJA RUCHOWA
WIĘKSZE OBCIĄŻENIE SYSTEMU NERWOWEGO NIŻ MIESNIOWEGO
WIĘKSZA LICZBA WŁÓKIEN SZYBKOKURCZLIWYCH (FT)
SZYBSZE POBUDZENIE JEDNOSTEK MOTORYCZNYCH
MNIEJSZA TOLERANCJA ZMĘCZENIA

ZAWODNICY TYPU SZYBKOŚCIOWEGO

ROZWIJAJĄ OD ZAWODNIKÓW TYPU WYTRZYMAŁOŚCIOWEGO WIĘKSZĄ MAKSYMALNĄ MOC BEZTLENOWĄ I SZYBCIEJ JĄ OSIĄGAJĄ

Kiedy zabijamy zdolności szybkościowe

Zbyt krótkie przerwy
Nie została odbudowana Pc
Wzrasta mleczan
Pojawia się zmęczenie
Gdy trening szybkościowy przekształca się w trening szybkościowo/wytrzymałościowy
Brak indywidualizacji obciążeń
Nie uwzględnia się typu motorycznego

WARTO WIEDZIEĆ

SZYBKOŚĆ JEST NAJBARDZIEJ UWARUNKOWANA GENETYCZNIE ZE WSZYSTKICH ZDOLNOŚCI MOTORYCZNYCH.
Średni czas reakcji człowieka, to około 0.2 sekundy=200 milisekund.
Wystartowanie równo ze strzałem z pistoletu uznawane jest bowiem za falstart. Opóźnienie musi wynosić więcej niż 0,12 s.= 120milisekund Krótszy czas oznacza, że sprinter nie czekał na sygnał - to bowiem poniżej czasu reakcji człowieka.
Z pośród zmysłów człowieka pierwsz reaguje dotyk (0,1) następnie słuch ,później wzrok ostatnimi zaś są węch i smak
Czas reakcji człowieka to ok 0,2 sekundy natomiast najszybszy cios to 0,03s

Opracował: Bogdan Matwiejczuk

Literatura:

1. Choi H.H 1983 Encyclopedia of taekwon-do Canada I.T.F

2. Mikołowski J 1983 Karate

3.Choi J.H , Bryl A 1990 Taekwon-do koreańska sztuka samoobrony

4.Sozański H. 1993 Podstawy teorii treningu

5.Bujak Zb. 2004 Wybrane aspekty treningu w taekwon-do

6.Chmura J. Szybkość w piłce nożnej AWF Katowice 2001

7.Żołądź J.A. - Wydolność fizyczna człowieka. Fizjologiczne podstawy wysiłku fizycznego red. J. Górski , Wydawnictwo Lekarskie PZWL,, Warszawa 2006