Bogdan Matwiejczuk - Metodyka treningu taekwon-do - SZYBKOŚĆ

 

 

Zgodnie z definicją profesora Tadeusza Ulatowskiego –SZYBKOŚĆ jest to zdolność do wykonywania ruchu w jak najkrótszym czasie lub serii ruchów z maksymalną częstotliwością.Szybkość jest jednym z najważniejszych celów przy praktykowaniu taekwon-do

 

Celem treningu szybkości w taekwon-do  jest uzyskanie między innymi :

Maksymalnej energii kinetycznej technik

Uzyskanie takiego poziomu szybkości , by czas wykonywania techniki był krótszy od czasu spostrzegania i reakcji przeciwnika

 

Trening szybkościowy musi spełniać trzy podstawowe warunki:

 

1. Technika ćwiczenia winna zapewniać wykonanie ruchu z prędkością krańcową

2. Ćwiczenia muszą być na tyle przyswojone ,by podczas ich wykonywania zwracać uwagę jedynie na prędkość , nie zaś na sposób

3. Czas ćwiczeń należy dobrać w taki sposób by prędkość nie uległa zmniejszeniu pod wpływem zmęczenia

Podstawową metodą kształtowania szybkości jest metoda powtórzeniowa

 

Wyróżniamy 4 podstawowe aspekty szybkości

 

I ASPEKT ENERGETYCZNY –

 

 Szybkość ruchów – krótkiego czasu

 Szybkość ruchów – dłuższego czasu

 

II ASPEKT  NERWOWO-MIĘŚNIOWY

                                                                                                                 Gepard-najszybsze zwierze lądowe biegnie z max prędkością 110 km/godz.

 

 

Częstotliwość ruchów  - rozumiana jako sprawność nerwowo-mięśniow Podstawową przesłanką w kształtowaniu szybkości jest optymalne pobudzenie układu nerwowego  (CUN), które osiąga się w warunkach braku zmęczenia.

 

III ASPEKT SZYBKOŚCI W RÓŻNYCH ODMIANACH

 

Szybkość jako zdolność motoryczna przejawia się zawsze w sposób specyficzny  (nie istnieje szybkość ogólna).

Np. szybkość biegacza

 

IV ASPEKT WYCZUCIA TEMPA RUCHU – TIMING

 

 Wykonanie ruchu w odpowiednim czasie – struktura czasowa ruchu

 

Szybkość w sztukach walki zależy od koordynacji ruchowej , poziomu siły , i umiejętności technicznych oraz od aktualnego stanu psychicznego. Na całokształt szybkości w walce wręcz składają się:

–zdolność do szybkiego reagowania na bodźce zewnętrzne – Np. wyk bloku jako reakcja  na cios przeciwnika oraz bodźce wewnętrzne – Np. wykonanie ciosu natychmiast po podjęciu decyzji

-zdolność do uzyskania jak największego przyspieszenia i prędkości pojedynczego ruchu Np. uderzenie ręką , kopnięcie .

-Zdolność do uzyskania jak największych częstotliwości ruchów złożonych koordynacyjnie Np. kombinacje ciosów i kopnięć

-Zdolność do jak najszybszej zmiany charakteru ruchu Np. ciosy na tempa

-Zdolność do jak najszybszego przemieszczania części ciała Np. zejście ,unik . odskok

 

W treningu sportów walki wyróżnić można dwa kierunki kształtowania szybkości

1. Analityczne doskonalenie czynników określających max prędkość ruchów (technika i siła dynamiczna)

2. Ogólne kształtowanie szybkości w określonym ruchu

 

Dawni mistrzowie sztuk walki także znali zjawisko „bariery szybkości” Próbując ją przełamać ćwiczono wykonania poszczególnych -dobrze opanowanych technik przy różnych szybkościach ,obszywano stroje wstążkami i wykonywano ćwiczenia podczas silnych wiatrów (z wiatrem i pod wiatr) , rywalizowano w wykonaniu wybranej fazy ruchu z mistrzem.

 

W zależności od dyscyplin sportowych treningiem wspomagającym kształtowanie szybkości mogą być;

      -trening siły,

      -trening skoczności,

      -trening gibkości,

      -trening KZM.

 

Czas trwania poszczególnych ćwiczeń szybkości;

a.początkujący sprinterzy – 5-6 s,

b. zaawansowani sprinterzy – 8-10 s,

c. zaawansowani pływacy – 10-15 s (20-30m),

d.sprinterzy-kolarze – 20 -30 s.,

e. sporty walki – (akcje 3 – 4 s.),

f. gry sportowe (odcinki 5-15 m ) w tym strzały na bramkę, bloki, rzuty etc. + optymalne przerwy wypoczynkowe.

 

TYP SZYBKOŚCIOWY:

• SYMULACJA GŁÓWNIE PRZEZOŚRODKOWY UKŁAD NERWOWY  (OUN)

• OSIĄGANIE MAXYMALNEJ PRĘDKOŚCI BIEGU  (ruchów ,ciosow itp)

• WYŻSZA KOORDYNACJA RUCHOWA

• WIĘKSZE OBCIĄŻENIE SYSTEMU NERWOWEGO NIŻ MIESNIOWEGO

• WIĘKSZA LICZBA WŁÓKIEN SZYBKOKURCZLIWYCH (FT)

• SZYBSZE POBUDZENIE JEDNOSTEK MOTORYCZNYCH

• MNIEJSZA TOLERANCJA ZMĘCZENIA

 

ZAWODNICY TYPU SZYBKOŚCIOWEGO

ROZWIJAJĄ OD ZAWODNIKÓW TYPU WYTRZYMAŁOŚCIOWEGO WIĘKSZĄ MAKSYMALNĄ MOC BEZTLENOWĄ I SZYBCIEJ JĄ OSIĄGAJĄ

 

Kiedy zabijamy zdolności szybkościowe

 

• Zbyt krótkie przerwy

• Nie została odbudowana Pc

• Wzrasta mleczan

• Pojawia się zmęczenie

• Gdy trening szybkościowy przekształca się w trening szybkościowo/wytrzymałościowy

• Brak indywidualizacji obciążeń

• Nie uwzględnia się typu motorycznego

 

WARTO WIEDZIEĆ

 

• SZYBKOŚĆ JEST NAJBARDZIEJ UWARUNKOWANA GENETYCZNIE ZE WSZYSTKICH ZDOLNOŚCI MOTORYCZNYCH.

• Średni czas reakcji człowieka, to około 0.2 sekundy=200 milisekund.

• Wystartowanie równo ze strzałem z pistoletu uznawane jest bowiem za falstart. Opóźnienie musi wynosić więcej niż 0,12 s.= 120milisekund  Krótszy czas oznacza, że sprinter nie czekał na sygnał - to bowiem poniżej czasu reakcji człowieka.

• Z pośród zmysłów człowieka pierwsz reaguje dotyk (0,1) następnie słuch ,później wzrok ostatnimi zaś są węch i smak

• Czas reakcji człowieka to ok 0,2 sekundy natomiast najszybszy cios to 0,03s

 

                                                                                                           Opracował: Bogdan Matwiejczuk

 

 

 

 

 

 

 

Literatura:

 

1. Choi H.H 1983 Encyclopedia of taekwon-do Canada I.T.F

2. Mikołowski J 1983 Karate

3.Choi J.H , Bryl A 1990 Taekwon-do koreańska sztuka samoobrony

4.Sozański H. 1993 Podstawy teorii treningu

5.Bujak Zb. 2004 Wybrane aspekty treningu w taekwon-do

6.Chmura J. Szybkość w piłce nożnej AWF Katowice 2001

7.Żołądź J.A. - Wydolność fizyczna człowieka. Fizjologiczne podstawy wysiłku fizycznego red. J. Górski , Wydawnictwo Lekarskie PZWL,, Warszawa 2006